چەند پاشگری گرینگی زمانی کوردی/ دیاکۆ هاشمی
زمانی کوردی خاوەنی گەلێک پاشگری گرنگە. ئەم پاشگرانە دەتوانن لەم سەردەمەشدا بۆ دەوڵەمەندتربوونی زمانی کوردی بەکار بهێنرێن، تەنها خەیاڵ دەتوانێت سنوور دابنێت. لە داهاتوودا نموونەی سەردەمیانە دەهێنینەوە.
***
نموونه له‌سه‌ر ناوێکی ساده و پاشگرێک یان ڕەگی کارێک له ڕێبازی داڕشتندا:
ار، وه‌ک: دیوار، لێوار، زێوار.
اک، وه‌ک: خاشاک، پیتاک، پۆشاک.
اڵ، وه‌ک: مه‌شکاڵ، جۆماڵ، جه‌واڵ.
انه، وه‌ک: داهاتانه، جه‌ژنانه، ئاوانه.
ایه‌تی، وه‌ک: کوردایه‌تی، دایکایه‌تی، دۆستایه‌تی.
باز، وه‌ک: کۆترباز، ته‌نافباز، ئاگرباز.
به‌ند، وه‌ک: شووشه‌به‌ند، ته‌لبه‌ند، ناڵبه‌ند.
پۆش، وه‌ک: سه‌رپۆش، باڵاپۆش، ڕووپۆش.
جاڕ، ه‌جاڕ، وه‌ک: نێرگسه‌جاڕ، نه‌وته‌جاڕ، دڕکجاڕ.
چک، وه‌ک: بنچک، قنچک، گورچک.
چکه، وه‌ک: گوێچکه، پێچکه، ڕێچکه.
چن، وه‌ک: ئاره‌قچن، کڵاشچن، میوه‌چن.
چه، وه‌ک: ناوچه، باخچه، ده‌ریاچه.
دار، وه‌ک: بۆندار، سه‌ردار، باڵدار.
زار، وه‌ک: گوڵزار، لاله‌زار، چه‌مه‌نزار.
زان، وه‌ک: یاریزان، کوردیزان، کارزان.
زانی، وه‌ک: زینده‌وه‌رزانی، زمانزانی، ده‌روونزانی.
ژۆله، وه‌ک: کارژۆله.
ساز، وه‌ک: زاراوه‌ساز، دانساز، چاوێلکه‌ساز.
ستان، وه‌ک: دارستان، گوڵستان، گۆڕستان.
شکێن، وه‌ک: به‌ردشکێن، سه‌هۆڵشکێن، په‌یمانشکێن.
ک، وه‌ک: ده‌سک، گورچک، گوندک.
کار، وه‌ک: کرێکار، جوانکار، ڕاژه‌کار (server).
که، وه‌ک: بنکه، وردکه، لووتکه.
که‌ر، وه‌ک: ڕاوکه‌ر، ئیشکه‌ر، نانکه‌ر.
کێش، وه‌ک: بارکێش، دارکێش، جگه‌ره‌کێش.
گا، وه‌ک: دادگا، ڕێگا، زانستگا.
گار، وه‌ک: یادگار، ڕۆژگار، شه‌وگار.
گر، وه‌ک: ڕێگر، ده‌ریاگر، جێگر.
گره، وه‌ک: جلگره، بۆریگره، ماسیگره.
گه، وه‌ک: کارگه، فێرگه، فه‌رمانگه.
گه‌ر، وه‌ک: ئاسنگه‌ر، مسگه‌ر، زه‌ڕه‌نگه‌ر.
گیر، وه‌ک: که‌فگیر، بارگیر، دڵگیر.
گێڕ، وه‌ک: ئاشگێڕ، ئاوگێڕ، مه‌یگێڕ.
له، وه‌ک: براله، پشیله، مێرووله.
مه‌ند، وه‌ک: هونه‌رمه‌ند، هۆشمه‌ند، به‌هره‌مه‌ند.
ن، وه‌ک: چڵکن، شه‌رمن، قژن.
نده، وه‌ک: باڵنده، دڕنده، بڕنده.
ه، وه‌ک: بازنه، گه‌رمه، ورده.
ه‌تی، وه‌ک: خۆشناوه‌تی، جافه‌تی، پیاوه‌تی.
ه‌ک، وه‌ک: په‌سته‌ک، ده‌سته‌ک، که‌ڵه‌ک.
ه‌که، وه‌ک: کۆڵه‌که، تۆڵه‌که، مۆته‌که.
ه‌کی، وه‌ک: پێشه‌که‌ی، سه‌ره‌کی، ده‌ره‌کی.
ه‌مه‌نی، وه‌ک: شیره‌مه‌نی، سارده‌مه‌نی، نووسه‌مه‌نی.
ه‌وا، وه‌ک: پێشه‌وا، نانه‌وا، شیره‌وا.
ه‌وار، وه‌ک: خوێنده‌وار، کۆڵه‌وار، شوێنه‌وار.
ه‌وان، وه‌ک: زمانه‌وان، شاخه‌وان، ئاشه‌وان.
ه‌وانه، وه‌ک: ده‌مه‌وانه، پووزه‌وانه، لووته‌وانه.
ه‌وه‌ر، وه‌ک: زینده‌وه‌ر، به‌خته‌وه‌ر، گیانه‌وه‌ر.
ه‌ڵان، ڵان، وه‌ک: قامیشه‌ڵان، به‌رده‌ڵان، خیزه‌ڵان.
وو، وه‌ک: پاشوو، سه‌روو، ڕۆژوو.
وانکه، وه‌ک: ملوانکه، به‌روانکه،
وور، وه‌ک: ده‌ستوور، ڕه‌نجوور، مه‌ستوور.
ووله، وه‌ک: مێشووله، دانووله، موورووله.
ڵه، وه‌ک: کۆپه‌ڵه، مه‌شکه‌ڵه.
ۆ، وه‌ک: شێرۆ، خاڵۆ، کوردۆ.
ۆچکه، وه‌ک: کونۆچکه، ماڵۆچکه، ژوورۆچکه.
ۆک، وه‌ک: تیرۆک، بیژۆک، به‌رۆک.
ۆکه، وه‌ک: فڕفڕۆکه، جاڵجاڵۆکه، مه‌نجه‌ڵۆکه
ۆله، وه‌ک: به‌رخۆله، مه‌مۆله، قاپۆله.
ۆڵه، وه‌ک: کچۆڵه، کیژۆڵه، ئاسکۆڵه.
ی، وه‌ک: شه‌که‌تی، شاری، هاری.
یار، وه‌ک: به‌ختیار، کڕیار، جووتیار.
یچه، وه‌ک: گۆڕیچه، بۆڕیچه، ده‌ریچه.
یلکه، وه‌ک: چاویلکه، ساویلکه، خانیلکه.
یله، وه‌ک: گه‌ردیله، خڕیله، ژووریله (cab).
ین، وه‌ک: به‌فرین، سه‌رین، به‌ردین.
ینه، وه‌ک: قووڵینه، به‌ردینه، دێرینه.
یی، وه‌ک: گه‌وره‌یی، کۆیله‌یی، ساویلکه‌یی.
ێتی، وه‌ک: ژنێتی، کچێتی، پیاوێتی (نه‌ک پیاوه‌تی).
ێن، وه‌ک: گه‌ڕێن، سووڕێن، ته‌زێن.
ێنی، وه‌ک: کوڕێنی، کچێنی، بووکێنی.
